Në ditën kur shtylla e zhivës tregoi se temperatura ka arritur në 35 gradë celsiusë, një grua nga Ferizaj ecën rrugëve e shesheve të Prishtinës, për të kërkuar lëmoshë. Ajo çdo ditë udhëton për në Prishtinë, për qëllimin e njëjtë. Thotë se e bën këtë për shkak të kushteve të vështira, por e pranon se jo të gjitha paratë që i grumbullon, i mban për vete. “Këto pare s’i maj krejt për veti, i dorëzoj diku, po tash s’muna me kallxu krejt”, thotë ajo. Për shkak të kushteve të rënda thotë se detyrohet të kërkojë lëmoshë edhe një tjetër grua. “Unë n’shatorr jetoj. Shumë vështirë. P’e kom zorin, veç”, thotë ajo. Në Drejtorinë për Punë Sociale në Prishtinë thonë se gjatë viteve të fundit i kanë trajtuar disa raste të personave të rritur që kërkojnë lëmoshë. “Në raste të caktuara kemi intervenuar për ofrimin e ndihmës sociale, ushqimit. Por jo të gjithë pranojnë të trajtohen nga institucionet”, thuhet në një përgjigje të shkruar të kësaj drejtorie. Pajtim Zeqiri është aktivist në organizatën “Terre des Hommes”, e cila merret me mbrojtjen e fëmijëve dhe personave në rrugë. Ai thotë se numri aktiv i personave të rritur në situatë rruge në kryeqytet është rreth 80. Tregon se shumica prej tyre e bëjnë këtë gjë shkaku i kushteve të rënda ekonomike. “Shumë prej tyre vijnë nga Shqipëria, që më pas kthehen në vendet e tyre. Gjithashtu, kemi raste nga komunat e tjera, por problemi më i madh mbetet këtu në Prishtinë”, thotë Zeqiri. Pos personave të rritur, në rrugët e kryeqytetit ka edhe shumë fëmijë lëmoshëkërkues. Disa prej tyre shfrytëzohen nga të rriturit për ta bërë një gjë të tillë. E këtë e pohon edhe një grua nga Ferizaj, afër së cilës ndodhet edhe një fëmijë që lyp lëmoshë. “Jo, ai fëmijë s’është i jemi. E kom veç me veti, për me ju dhimtë ma shumë njerëzve”, thotë ajo. Këtë shqetësim e kanë ngritur edhe në organizatën “Terre des Hommes”. “Ka raste kur fëmijët nuk janë të afërm të atyre që i mbajnë me vete dhe kjo është shumë e rrezikshme, sepse ka të bëjë me rrezikun e fëmijëve në gjendje rruge dhe se ata mund të bëhen pjesë e trafikimit”, ka thënë aktivisti Zeqiri. Autoritetet në kryeqytet thonë se shumica e fëmijëve lëmoshëkërkues vijnë nga komunat e tjera. “Ne tashmë, së fundi, me Drejtorinë e Sigurisë dhe Emergjencave, të shoqëruar nga Policia e Kosovës, i kemi ndërmarrë 2 aksione për largimin e tyre nga rruga, e aksione të ngjashme planifikojmë të ndërmarrim përsëri. Kemi parasysh se, sipas edhe këtyre të dhënave, fëmijët e të rriturit që i shohim në pika të caktuara në kryeqytet vijnë nga komunat e tjera dhe nuk janë të regjistruar”, thuhet në përgjigjen e shkruar, të Drejtorisë për Punë Sociale në Prishtinë. Sipas të dhënave të Policisë së Kosovës, në të gjithë vendin janë mbi 350 persona që dalin në rrugë për të kërkuar lëmoshë, ndërsa thonë se në kryeqytet, janë të evidentuar 150 persona. Në Polici kanë thënë se ata i kanë marrë disa aksione për largimin e tyre nga rruga. Policia thekon se së bashku me komunat e organizatat që merren me këto raste, janë munduar që t’iu ofrojnë edhe trajnime edukative për t’i vetëdijesuar ata për dëmet, por theksojnë se të njëjtit pas një kohe kthehen sërish në rrugë. Sipas të dhënave të PK-së, qytetet më të prekura nga fenomeni janë: Prishtina, Prizreni, Gjakova dhe Ferizaj. Vitin e shkuar, UNICEF-i ka publikuar një raport për fëmijët në situatë rruge. Bazuar në të, kjo kategori është ndër më të margjinalizuarit. “Ata përjetojnë shkelje të rënda të të drejtave të tyre para kohës së tyre në rrugë dhe gjatë saj, duke u përballur me privime të shumta, duke përfshirë mungesën e qasjes në shërbimet bazë, dhunën, abuzimin, neglizhencën dhe shfrytëzimin, si dhe dobësi ndaj abuzimit me alkool dhe substanca”, thuhet në raport. Raporti tregon se më së shpeshti, (88%) e fëmijëve në situatë rruge identifikohen se i përkasin grupeve etnike ashkalinj (42%), romë (33%) dhe egjiptianë (13%). Më pak fëmijë kanë raportuar se i përkisnin grupit etnik shqiptarë të Kosovës (13%), dhe më pak se 1% kanë raportuar se ishin nga Shqipëria. “Fëmijët në situatë rruge në shumicën e rasteve kanë raportuar se varfëria ka qenë shkaku kryesor (88%) që ata janë përfshirë në rrugë, dhe kjo është konfirmuar nga fëmijët dhe prindërit në intervista cilësore. Ngjashëm me këtë, kur janë pyetur se çfarë i mban ata në situatë rruge, njëzëri (92%) e fëmijëve raportuan se varfëria i bën ata të qëndrojnë në rrugë, ndërsa disa sosh kanë raportuar se problemet familjare i kanë detyruar ata të qëndrojnë në rrugë (8%)”, theksohet në raport. Bazuar në të, vetëm 1 në 4 fëmijë në situatë rruge aktualisht ndjek shkollën. Edhe pse mbi gjysma e 130 fëmijëve të intervistuar, në një moment të caktuar, ishin regjistruar në shkollë, në dokument theksohet se rreth 75 për qind raportuan se nuk e ndjekin shkollën, një shifër e qëndrueshme si për djemtë ashtu edhe për vajzat.